Cinizmi (filozofi)
Cinizmi (greqishtja e lashtë: κυνισμός) është një shkollë mendimi në filozofinë e lashtë greke, e cila filloi në periudhën klasike dhe u shtri në periudhat perandorake helenistike dhe romake. Sipas cinizmit, njerëzit janë kafshë arsyetuese dhe qëllimi i jetës dhe mënyra për të fituar lumturinë është arritja e virtytit, në marrëveshje me natyrën, duke ndjekur ndjenjën e natyrshme të arsyes duke jetuar thjesht dhe pa turp të lirë nga kufizimet shoqërore. Cinikët (greqishtja e lashtë: Κυνικοί, latinisht: Cynici) hodhën poshtë të gjitha dëshirat konvencionale për pasuri, fuqi, lavdi, njohje shoqërore, konformitet dhe zotërime të kësaj bote dhe madje shpërfillën konventa të tilla hapur dhe me tallje në publik.
Filozofi i parë që përvijoi këto tema ishte Antisthenes, i cili kishte qenë nxënës i Sokratit në fund të viteve 400 para Krishtit. Ai u pasua nga Diogjeni, i cili jetonte në një kavanoz qeramike në rrugët e Athinës.[1] Diogjeni e çoi cinizmin në skajet e tij logjike me demonstratat e tij të famshme publike të moskonformitetit, duke u parë si filozofi arketipal cinik. Ai u pasua nga Crates of Thebes, i cili dha një pasuri të madhe në mënyrë që të mund të jetonte një jetë në varfëri cinike në Athinë.
Cinizmi gradualisht ra në rëndësi pas shekullit të III para Krishtit,[2] por ai përjetoi një ringjallje me ngritjen e Perandorisë Romake në shekullin e I-rë. Cinikët mund të gjendeshin duke lypur dhe duke predikuar nëpër qytetet e perandorisë, dhe ide të ngjashme asketike dhe retorike u shfaqën në krishterimin e hershëm. Në shekullin e 19-të, theksi mbi aspektet negative të filozofisë cinike çoi në kuptimin modern të cinizmit që nënkupton një prirje mosbesimi në sinqeritetin ose mirësinë e motiveve dhe veprimeve njerëzore.
Shiko edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Laërtius & Hicks 1925, VI:23; Jerome, Adversus Jovinianum, 2.14.
- ^ Dudley 1937, p. 117